دادگاه ویژه سیرالئون در سال ۲۰۰۲ در پی درخواست دولت سیرالئون از سازمان ملل برای رسیدگی به جنایات ارتکابی علیه غیرنظامیان و نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در طول جنگ داخلی در دهه های ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۰، تشکیل شد. مذاکرات بین سازمان ملل و دولت سیرالئون در مورد ساختار دادگاه و اساسنامه ﺁن، نخستین دادگاه کیفری بین المللی مختلط را به وجود ﺁورد، به این ترتیب کسانی که پس از ۳۰ نوامبر ۱۹۹۶ (یعنی تاریخ پیمان صلح نافرجام آبیجان) مرتکب جرایم در صلاحیت دادگاه شده بودند قابل محاکمه میشدند این نخستین دادگاه بین المللی مدرن بود که در کشوری که این جنایات در ﺁن اتفاق افتاده است برگزار شد. دادگاه ویژه سیرالئون همچنین اولین دادگاه بین المللی بود که بودجه اش با کمک های داوطلبانه تأمین شد این دادگاه در سال 2013 وظیفه خود را به انجام رسانید و به کارش خاتمه داد و تعهدات حقوقی مستمر از جمله حمایت از شهود یا نظارت بر احکام حبس را به دادگاه جانشین سپرده شد.
صلاحیت
اساسنامه دادگاه ویژه به دادستان اختیار داد تا اتهامات مربوط به جنایات جنگی (نقض ماده ۳ مشترک کنوانسیون ژنو و پروتکل الحاقی دوم)، جنایت علیه بشریت، سایر موارد نقض جدی قوانین بشردوستانۀ بین المللی و برخی موارد نقض فاحش قوانین سیرالئون را تحت تعقیب قرار دهد.
رسیدگی در دادگاه ویژه
در مارس ۲۰۰۳ دادستان اولین کیفرخواست را صادر کرد که مربوط به شخص چارلز تیلور رئیس جمهور وقت کشور لیبریا بود. در مجموع ۱۳ کیفرخواست علیه رهبران جبهه متحد انقلابی، شورای انقلاب نیروهای مسلح و نیروهای دفاع غیرنظامی صادر شد و ده نفر محاکمه شدند. دو تن از متهمان یعنی فودی سانکوه رهبر گروه تروریستی جبهه متحد انقلابی (RUF) و سام بوکاری فرمانده نظامی گروه تروریستی قبل از اینکه دادگاه ﺁغاز شود فوت شدند و جانی پال کوروما، رئیس نیروهای نظامی شورای انقلاب، اندکی پیش از اعلام جرم از سیرالئون گریخت. با وجود این که برخی شواهد حاکی از ﺁن است که کوروما مرده است اما این مسئله قطعی نیست و به همین دلیل او رسما فراری تلقی می شود؛ همچنین ساموئل هینگا نورمن طی محاکمه‌اش جان خود را از دست داد و دادرسی علیه وی خاتمه یافت.
منبع: وبسایت رسمی دادگاه ویژه سیرالئون به آدرس www.rscsl.org
